Sokół 1000. Polskie konstrukcje 9

Sokół 1000. 

Polskie konstrukcje 9

Piotr Wujec

Nawiązując do poprzednich wpisów, tym razem opiszę kolejną polską konstrukcję powstałą w polskich państwowych zakładach, w krótkim okresie 18 lat międzywojnia (1921-1939 r.). Ten piękny motocykl, wykorzystywany przez Wojsko Polskie (WP), niezmiennie wzbudza podziw. Historia powstania tej konstrukcji to powód do dumy z zaradności Państwa Polskiego.

Sokół 1000. fot. Piotr Wujec

Czemu zawdzięczamy powstanie Sokoła?

Polskiemu państwowemu przemysłowi. We wcześniejszych wpisach podnosiłem kwestię rozbudowy po 1926 roku potencjału polskiego przemysłu obronnego dzięki tworzeniu państwowych zakładów.

Przypomnę, iż rozbudowa wynikała z przykrych doświadczeń z zamawianiem broni u zagranicznych dostawców. Rządy II RP - z troski o bezpieczeństwo Polski - wyciągnęły wnioski z licznych afer, stawiając na budowę polskich państwowych zakładów, przy których miały działać biura konstrukcyjne. Determinacja rządzących w tworzeniu polskiego przemysłu znacznie wzrosła po Zamachu Majowym (1926 r.) również pod wpływem Marszałka Józefa Piłsudzkiego (zmarły w 1935 roku), zabiegajacego o unowocześnienie WP (opisałem program unowocześnienia WP w zakresie opl we wpisie „Obrona Przeciwlotnicza Warszawa 1939, zarys uwarunkowań strategicznych i prawnych”.

Inwestycje i decyzje Państwa Polskiego.

 W 1928 roku doskonały organizator, minister przemysłu i handlu Eugeniusz Kwiatkowski podjął decyzję o utworzeniu w Warszawie Państwowych Zakładów Inżynieryjnych (PZInż.). Powstały one w oparciu o powołane w 1918 roku państwowe Centralne Warsztaty Samochodowe. Utworzone zakłady miały zajmować się produkcją na rzecz WP oraz cywilną.

Polski rząd zainwestował w infrastrukturę przemysłową budując w latach 1933-1934 na terenie Warszawy nowoczesną fabrykę samochodów dla Państwowych Zakładów Inżynieryjnych.

Po bankructwie Ursusa (fabryka wraz z zasobem specjalistycznej kadry) nasz rząd podjął decyzję o upaństwowieniu tej fabryki oraz włączeniu jej do Państwowych Zakładów Inżynieryjnych.

Kolejną decyzją była reorganizacja  Państwowych Zakładów Inżynieryjnych w 1933 roku, w wyniku której powstało w ramach tego zakładu szereg fabryk i zakładów, w tym: Biuro Studiów w Warszawie, F3 Fabryka Silników i Armatur Ursus, F4 Odlewnia Żeliwa i Metali Nieżelaznych w Ursusie, F2 Fabryki Samochodów Osobowych i Półciężarowych w Warszawie. Tym samym doprowadził nasz rząd do pozostawienia w polskich rękach (w ramach Państwowych Zakładów Inżynieryjnych) całego cyklu produkcji pojazdów dla WP!!!

Sokół  600 słabszy brat Sokoła 1000. fot. Piotr Wujec

Sokoły.

W Państwowych Zakładach Inżynieryjnych powstały następujące motocykle Sokół:

od 1933 roku Sokół 1000 - ciężki motocykl, początkowo produkowany pod oznaczeniem CWS  M111;

od 1935 roku Sokół 600 RT - motocykl turystyczny;

od 1939 roku Sokół 200, którego powstało do niemieckiej agresji raptem ok 80 sztuk.

Sokół 1000 z przyczepą boczną. fot. Piotr Wujec

Sokół 1000

Głównym konstruktorem Sokoła 1000 był inż. Zygmunt Okołów, Kresowiak, absolwent Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej, podczas niemieckiej okupacji żołnierz Związku Walki Zbrojnej, a następnie AK. 

Sokół 1000 miał pojemność 995 cm3.

Osiągał prędkość maksymalną 100 km/h.

Jego masa wynosiła 270 kg, a z przyczepa boczną (wózkiem) osiągał masę 375 kg, natomiast dopuszczalna masa całkowita 655 kg.

Zgrabny tył Sokoła z wózkiem. fot. Piotr Wujec

Konstruktorem przyczepy bocznej (wózka) był inż. Stanisław Panczakiewicz, Warszawiak, inżynier mechanik, specjalizował się w konstruowaniu nadwozi, podczas niemieckiej okupacji żołnierz KEDYWU (Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej AK).

Sokół 1000 wszedł na wyposażenie WP, zarówno w charakterze motorów łącznikowych, dyspozycyjnych jak i nosicieli (na przyczepach bocznych) karabinów maszynowych, w tym przeciwlotniczych. Brał on udział w Kampanii Wrześniowej.

Sokół 1000 z wózkiem bocznym przystosowanym do przewozu ckm. fot. Piotr Wujec AD 2018

Warszawskie Państwowe Zakłady Inżynieryjne wyprodukowały ok 2700 motocykli Sokół 1000.

Podsumowując. 

Przykład skonstruowania i wyprodukowania Sokołów, podobnie jak innych wcześniej opisanych na moim blogu konstrukcji, potwierdza zalety interwencji państwa w sektory istotne dla obronności, tak poprzez tworzenie w nich państwowych zakładów, jak i upaństwawianie (wykupywanie) prywatnych.

Piotr Wujec

O autorze: 

Piotr Wujec - pasjonat łażenia po górach i żagli (sternik jachtowy), miłośnik rodzinnego miasta Warszawy, pasjonat lotnictwa, ukończył Zarządzanie Infrastrukturą Lotniczą na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Prawo Lotnicze na Uczelni Łazarskiego oraz kurs szybowcowy Aeroklubu Warszawskiego. 

Zawodowo Piotr Wujec jest prawnikiem, absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego, doktorantem w Instytucie Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego Uczelni Łazarskiego.

https://piotrwujec.pl/kilka-slow-od-siebie/

Układ bloga

Mój blog jest podzielony na kilka tematów, tym samym wpisz w wyszukiwarkę bloga temat:

- "Mazowsze", o ile interesuje Ciebie Mazowsze, w tym Puszcza Kampinoska, 

- "góry" o ile interesują Ciebie góry od Teneryfy, poprzez Karkonosze, Gorce i Beskidy po Tatry,

- "Siadaj proszę pogadamy" o ile chcesz poczytać o geopolityce, np. o Katalonii;

- "lotnictwo", nazwa opisuje celnie temat cyklu wpisów;

- "polskie konstrukcje", o ile chcesz poczytać o nich racząc się zdjęciami.

- "Taktyka", jeśli chcesz ją poznać od stosowanej przez falangę hoplitów starożytnej Grecji, poprzez legiony rzymskie, rycerstwo podczas średniowiecznych walk Anglików z Francuzami, Burów podczas Wojny Burskiej, po organizację obrony przeciwlotniczej Polski w 1939 roku.

- "Warszawa" to historie i zdjęcia na temat mojego miasta;

- "Mazury" zakres oczywisty:)

- "photoblog Piotr Wujec", to po prostu moje zdjęcia.

Zapraszam do lektury
Piotr Wujec