Warszawa. Lachert i jedno z Jego dzieł Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich

Podoba mi się założenie architektoniczne arch. Bohdana Lacherta przyjęte dla Cmentarza Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich na warszawskiej Ochocie (Ochota jest dzielnicą Warszawy). Podobnie jak jest ujmująca na tym cmentarzu zieleń projektu Władysława Niemirskiego. Obelisk tego cmentarza wpisał się w krajobraz Warszawy.

Kiedy powstał?

Cmentarz ten został założony w latach 1949–1950 w celu pochowania prochów i szczątków ponad 21 tysięcy żołnierzy radzieckich poległych w walkach o Warszawę (1944-1945). Pochowano na tym cmentarzu szczątki żołnierzy 1 Frontu Białoruskiego przeniesione w 1949 roku do Warszawy z cmentarzy tymczasowych.

Architektura

Piękny mający 21 metrów wysokości obelisk, ładnie wkomponowany pomiędzy rzeźby i zieleń, ciekawy układ alei i mogił, których są setki – robi wspaniałe wrażenie. Wszystko to co podziwiamy jest wynikiem założenia przyjętego przez polskiego architekta Bohdana Kazimierza Lacherta.

Po obu stronach obelisku znajdują się piękne rzeźby żołnierzy Armii Czerwonej o nazwach „Bohaterstwo” i „Ofiarność” dłuta polskich twórców: Jerzego Jarnuszkiewicza i Stanisława Lisowskiego. 

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Bohdan Kazimierz Lachert to polski architekt, który był synem ciekawej postaci mianowicie Wacława Lachert - zaradnego polskiego przemysłowca z rodu pieczętującego się herbem Ślepowron (ten sam herb ma rodzina Jaruzelskich).

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2022

Ojciec

Ojcem Bohdana Lacherta był Wacław Lachert.

Wacław Lachert był Polakiem, który urodził się w zamku Ostrogu w 1872 roku (Wołyń należał do ziem Królestwa Polskiego wcielonych po Zaborach bezpośrednio do państwa rosyjskiego). Jego rodzina popadła w kłopoty finansowe, w tej sytuacji Wacław Lachert podjął pracę w wielkim rosyjskim koncernie - spółce Prochorowów. Był na tyle zdolnym pracownikiem, że ta rosyjska spółka ściągnęła Jego do swojej centrali w Moskwie, gdzie został dyrektorem generalnym, a następnie prezesem zarządu tego rosyjskiego koncernu.

Wacław Lachert miał zmysł do interesów i stał się w kilka lat bardzo bogatym obywatelem Cesarstwa Rosyjskiego, stając się:

- współwłaścicielem pól naftowych nad Morzem Kaspijskim,

- posiadaczem majątku ziemskiego o powierzchni aż 50 tysięcy hektarów.

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2022

Patriota ojciec

Wacław Lachert po zakończeniu pracy, podczas I Wojny Światowej, bardzo zaangażował się w pomoc Polakom w Rosji. W ramach własnych środków dożywiał i pomagał polskim dzieciom przebywającym na Krymie (przypominam Krym był od XVIII w częścią Rosji). Ponadto został prezesem, będącego kuźnią polskich patriotów, Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.

Po upadku caratu w lutym 1917 roku Wacław Lachert kierował Polskim Komitetem Pomocy Jeńcom Wojennym (wielu Polaków z armii niemieckiej i austriackiej znajdowało się w rosyjskiej niewoli). Oczywiście taka pomoc była możliwa tylko w okresie krótkiej demokracji w Rosji, tj. od lutego do października 1917 roku, tj. do czasu gdy Niemcy zorganizowali - za pomocą niemieckich agentów przerzuconych wraz ze złotem do Petersburga, m.in. Lenin - okrutny komunistyczny bolszewicki przewrót, tzw. Rewolucję Październikową. Tak na marginesie nazwa Bolszewicy to wymysł komunistów, znacznie większe poparcie od Bolszewików mieli w Rosji socjaliści, tzw. Mieńszewicy. Swoją drogą operacja niemieckich służb przerzucenia ich agenta Lenina koleją via Szwecja (wraz ze złotem i innymi agentami) do Rosji była udana. Operacja doprowadziła do spełnienia celu Niemiec, czyli zerwania przez Lenina sojuszu z Francją i Wlk. Brytanią i zawarcia przez niemieckiego agenta Lenina pokoju między Rosją a Niemcami, dzięki czemu Niemcy mogli całość wojsk przenieść w 1918 roku na front zachodni.

Wacław Lachert był polskim patriotą, który w okresie II RP swoją wiedzą wspierał Państwo Polskie, był On m.in. dyrektorem kierującym Państwowym Urzędem Zakupów Artykułów Pierwszej Potrzeby.

W okresie okupacji niemieckiej zdecydował się On objąć stanowisko Prezesa Polskiego Czerwonego Krzyża, z narażeniem życia starając się ograniczać skutki niemieckiego okrucieństwa. 

Przy okazji tym z nas, co chcą się dowiedzieć więcej z pierwszej ręki, o:

- próbie budowania "niemieckiej Europy", 

- głodzie trapiącym Warszawiaków,

- tym jak Polaków traktowali Niemcy, 

- naiwności części Polaków,

- machaniu szabelką przez polskie elity kosztem życia młodych Polaków...

to polecam jako lekturę pamiętniki człowieka (kierującego Radą Główną Opiekuńczą), który również, jak Wacław Lachert, ratował Polaków podczas niemieckiej okupacji. 

  

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Bohdan Kazimierz Lachert

Bohdan Kazimierz Lachert (urodził się w Moskwie w 1900 roku, zmarł w Warszawie w 1987 r.), z powodu opisanej powyżej kariery swojego ojca urodził się w Moskwie, jednak był w Warszawie w momencie zajęcia przez Niemców Przywiślańskiego Kraju (po Powstaniu Styczniowym Rosjanie zlikwidowali Królestwo Polskie nadając tak dziwną nazwę jego ziemią wcielonym wówczas bezpośrednio do Rosji). 

W 1919 roku rozpoczął studia na moim wydziale tj. Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Jednak na drugim roku zmienił zdanie zrezygnował ze studiów na UW i ponownie zdał egzaminy, tym razem na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej.

Bohdan Lachert w 1926 r. obronił dyplom architekta i założył z arch. Józefem Szanajcą autorską pracownię architektoniczną. 

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Praesens

W okresie II RP był Bohdan Lachert współtwórcą polskiej grupy architektonicznej działającej w latach 1926-1930 pod nazwą Praesens (z łaciny ten termin oznacza czas teraźniejszy), którą kierował Szymon Syrkus (Szyja Syrkus).

Do tej grupy należał m.in. Karol Kryński, rówieśnik Bohdana Lacherta, mój ulubiony malarz, twórca ciekawych plakatów, bohater i polski patriota, należący do POW od 1916 roku, walczący od 1919 roku na pierwszej linii w wojnie z Bolszewikami, powstaniec warszawski poległy 5 sierpnia 1944 roku.

Grupa Praesens miała wielki wpływ na powstanie szeregu funkcjonalnych, w miarę tanich i ładnych budynków w Warszawie, np. WSM Rakowiec.

Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, fot. Piotr Wujec AD 2017

Odwaga Syna

Bohdan Lachert podczas okupacji Polski przez Niemców (1939-1945) prowadził z żoną w Warszawie punkt konspiracyjny AK oraz pomagał ratować Żydów z warszawskiego getta, w tym dzieci (Niemcy rozstrzeliwali całą polską rodzinę, w tym dzieci, za jakąkolwiek pomoc dla Żydów, tak byli Niemcy okrutni, całą rodzinę Polaków Niemcy zabijali o ile choć jeden członek polskiej rodziny pomagał Żydom).

Okres PRL

Bohdan Lachert w 1944 roku rozpoczął pracę w lubelskim Biurze Planowania i Odbudowy przy komunistycznym pro sowieckim rządzie o nazwie PKWN. Następnie po wyzwoleniu Warszawy od 1945 roku zajął się odbudową Warszawy (lewobrzeżna Warszawa została zniszczona przez Niemców aż w 80%). Od 1948 roku objął stanowisko wykładowcy a następnie profesora Politechniki Warszawskiej.

Rozpisałem się, przepraszam już kończę.

Wpis ten dedykuję mojej Mamie.

Piekny park wokół tego cmentarza to miejsce spacerów i młodości mojej Mamy.

Piotr Wujec