Dolina za Mnichem. Tatry Wysokie IX.

Dolina za Mnichem
Tatry Wysokie IX.

Piotr Wujec

W ramach  mojego dziewiątego tekstu o Tatrach Wysokich pozwolę sobie na subiektywne oceny....

W mojej ocenie Dolina za Mnichem jest jedną z najbardziej uroczych dolin istniejących w polskich Tatrach Wysokich. 

Dlaczego? 

Jest tam zarówno przytulnie, jak i ładnie. Tamtejsze stawiki, znacznie mniejsze niż już opisany na moim blogu słowacki Zmarzły Staw pod Polskim Grzebieniem, mają jednak tą samą wysokogórską ciszę. Ciszę porównywalną z oferowaną przez ich większych słowackich krewnych...

Nota

Opracuję poniższy tekst posiłkując się, obok moich zdjęć oraz doświadczeń, również "Encyklopedią Tatrzańską" autorstwa Zofii i Witolda Paryskich, wyd. Warszawa 1973 rok, dalej Encyklopedia Tatrzańska. Udało mi się kilka lat temu nabyć ten historyczny egzemplarz w jednym z krakowskich antykwariatów. Do takiego zakupu namawiam każdego miłośnika Tatr. 

1. Dolina za Mnichem widoczne są: na pierwszym planie Wyżni, a dalej Niżni ... Staw Staszica. fot. Piotr Wujec. 

Wprowadzenie 

Dolina za Mnichem jest zasłaną rumowiskami doliną o długości ok 1 km, położoną na wysokości od ponad 1800 m n.p.m. do ok. 2000 m n.p.m. Stanowi ona odnogę Doliny Rybiego Potoku. Tego samego polskiego potoku, którego małżeństwo z rwącą Słowaczką opisałem na moim blogu w odcinku "Polski Grzebień cz.1. Tatry Wysokie V.".

Są istotne różnice w nazewnictwie tej części Tatr Wysokich pomiędzy Encyklopedią Tatrzańską, która powstała przed 1973 rokiem, a tym co mamy na dziś nabywanych mapach. Mając to na uwadze czasami w tej części używam dwóch nazw.

Idąc tropem Encyklopedii Tatrzańskiej w Dolinie za Mnichem mamy szereg stawów, w tym największy Staw Staszica (okresowo wysychający), a powyżej niego grupę Wyżnich Mnichowych Stawików. Dodatkowo Encyklopedia Tatrzańska podaje ciekawą informację, iż w tej dolinie znajdowały się kopalnie.

Kosztem zmoczenia stóp zrobiłem powyższe zdjęcie pokazujące dolinę ze stoków Wrót Chałubińskiego wraz ze stawem, a raczej Stawikami Staszica, tj. Niżnym i Wyżnym Stawikiem Staszica.

Natomiast na poniższym zdjęciu (fot. 2) widać, patrząc na wprost, w 1/5 wysokości podejścia na Wrota Chałubińskiego miejsce, z którego wypływał potok, z którego zrobiłem powyższe zdjęcie (fot.1).

2. Stawik Staszica widok na Wrota Chałubińskiego. fot. Piotr Wujec

"Powody" 

czy może "po wody"...

Co mnie urzeka w Dolinie za Mnichem?

Odpowiem, ale po kolei i tak:

1.
Bogactwo przyrody, tak świata roślin, jak i licznych ptaków, które ciszy tej doliny nadają tony przyjazne.

Niestety fotografuję telefonem (fot. 3), a tymczasem patki były płochliwe ... trzymając się za daleko, zostały na moich zdjęciach ... tylko kwiaty, aż kwiaty, w tym piękne Trojady Mocne.

3. Trojad Mocny w Dolinie za Mnichem. fot. Piotr Wujec

2.
Fakt, że w Dolinie za Mnichem zaciera się granica między wodą a lądem (fot..4.) ...

Idąc doliną w pewnym momencie szlak wchodzi pod wodę (fot. 5) omijanie tak czystej wody w ciszy doliny jest dla mnie urocze.

Stawik Staszica. fot. Piotr Wujec 2017

5. Dolina za Mnichem. fot. Piotr Wujec

3.
Sprzyja medytacji też pobożne towarzystwo widocznego poniżej Mnicha (fot.6). Towarzystwo istotne w skupieniu możliwemu dzięki górskiej ciszy...

6. Mnich, widziany z Hali Mnichowej (Mnichowej Płaśni). fot. Piotr Wujec

4.
Droga miła dla oka, dająca każdemu podczas raptem ok. 2 godzinnego marszu, w górę od Morskiego Oka, całą game pięknych widoków, o czym szerzej poniżej.

Droga 

Nocuję w Roztoce (dobre jedzenie i czysto - polecam, acz w lato, gdy nie stanie miejsc w pokojach, to glebuje się tam w dużym tłumie). Nocując w Roztoce mamy do przebycia trasę Roztoka - Dolina za Mnichem w wymiarze ok. 4 godz w jedną stronę. Tym samym na wycieczkę wystarczy ok. 8 godzin, wliczając to ok 2 godz. na postoje. W celu zobrazowania trasy posłużę się ciekawą mapą (szkicem - rzutem) zawartą w publikacji "Tatry Polskie Szlaki Turystyczne", Warszawa 1979.

Jaka to trasa kondycyjnie?

Szedłem do doliny za Mnichem w czwartym dniu samotnego łażenia po górach, nazajutrz po meczącej 16 godzinnym marszu na trasie Roztoka - Łysa Polana- Polski Grzebień - Łysa Polana - Roztoka, opisanej w poprzednich odcinkach.

Tym samym polecam ją dla zmęczonych turystów.

7. "Tatry Polskie Szlaki Turystyczne" Warszawa 1979, fot. Piotr Wujec

Po męczącym ubijaniu asfaltu via "ceprownia" warto, na wysokości Starego Schroniska nad Morskim Okiem, odbić w prawo żółtym szlakiem. Wówczas już po kilkunastu minutach marszu w górę góruje spokój ... nad szumem tłumów skupionych wokół Morskiego Oka (fot. 8).

8. Morskie Oko schronisko. fot. Piotr Wujec 2017

Im wyżej tym jest ciekawiej gdy mijam kolejne potoki bijące ze stoków Miedzianego (fot.9).

9. fot. Piotr Wujec. 

Idąc w górę mijam ostatnią brzozę (fot. 10)...

10. fot. Piotr Wujec

Następnie po raz pierwszy, ale nie ostatni, przecinam Mnichowy Potok, którego siklawa pięknie wygląda z Miedzianym (Miedziane) w tle (fot.11).

Miedziane (2233 m n.p.m.), nazwa góry pochodzi od kopalń miedzi położonych dawniej na zboczach tego masywu. Jest to rozłożysty masyw, a zarazem najwyższy szczyt, między Doliną Pięciu Stawów Polskich a Doliną Rybiego Potoku, w tej ostatniej leży m.in. Morskie Oko.

11. Siklawa Mnichowego Potoku. fot. Piotr Wujec

Powyżej siklawy wchodzę na piękną Hale Mnichową (Minichowa Plaśń), z której widoki cieszą oko gdy idę szlakiem wyłożonym wielkimi płytami (12).

Sam Mnich (fot. 6) jest iglicą skalną wznoszącą się na wysokość 2068 m n.p.m. nad Morskim Okiem. Zaraz za tym szczytem zaczyna się Dolina za Mnichem.

Po raz pierwszy Mnich został zdobyty w 1879 lub 1880 roku przez Jana Gwalberta Pawlikowskiego wraz z przewodnikiem Maciejem Sieczką. Co ciekawe, za Encyklopedia Tatrzańską, przejście środkiem górnej części Mnicha jest uważane za najtrudniejszy drogę w Tatrach, tzw. "Wariant R". Nazwa pochodzi od tytułu filmu zrealizowanego  w 1961 roku na temat wejścia tą drogą właśnie pod tytułem "Wariant R".

fot. Piotr Wujec

13. Michowa Hala (Michowa Plaśń) z widokiem na Rysy. fot. Piotr Wujec

Jak widać na powyższym zdjęciu (fot. 13) marsz odbywa się powyżej pasa kosodrzewiny z zachowaniem cały czas pięknego widoku na Rysy, Czarny Staw pod Rysami oraz Morskie Oko.

Położona na stokach Miedzianego Mnichowa Hala (Minichowa Plaśń) robi miłe wrażenie (fot.13). Dawniej na Miedzianym były najwyżej położone pastwiska w Tatrach. .

Następnie maszeruję przez ujmującą wantę, gdzie na co większych skałach turyści zostawiają kamyki, niczym Muzułmanie i Żydzi na grobach swoich bliskich...

Wanta. Mnichowa Hala. fot. Piotr Wujec

Warto przy krzyżówce szlaków odejść parę kroków, zdjąć plecak, jak ja, w celu poszukania siebie samego w sobie, w przerwie marszu z ... takim widokiem (fot. 15).

15. fot. Piotr Wujec

16. Rozstaje. fot. Piotr Wujec

Na Rozstaju (fot. 16) odbijając w Kierunku Wrót Chałubińskiego (fot. 17) nagle ....

wszedłem w krainę kwiatów i wody (fot.18) ... krainę Doliny za Mnichem,

ze znacznie mniejszą ilością turystów niż na szlaku na Szpiglasową (2100 m n.p.m.),

do czego i Was namawiam. 

fot. Piotr Wujec

Dolina za Mnichem wejście do strefy spokoju. fot. Piotr Wujec

Niestety gdy schodzę załamuje się nieco sierpniowa pogoda. Po raz enty przekonuje się do znanej mi prawdy, iż nigdy w górach nie ma się za wiele w plecaku, w tym ciuchów. Natomiast posiadanie przy sobie wełnianej czapki ... to podstawa.

Dziękuję za uwagę. 

Do zobaczenia na szlaku

Piotr Wujec

O autorze: Piotr Wujec - pasjonat łażenia po górach i żagli (sternik jachtowy), miłośnik rodzinnego miasta Warszawy, pasjonat lotnictwa, ukończył Zarządzanie Infrastrukturą Lotniczą na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Prawo Lotnicze na Uczelni Łazarskiego oraz kurs szybowcowy Aeroklubu Warszawskiego. 

Zawodowo Piotr Wujec jest prawnikiem, absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego, doktorantem w Instytucie Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego Uczelni Łazarskiego.