Zamczysko na pograniczu Karpat. KPN. Mazowsze 5

Zamczysko na pograniczu Karpat

Mazowsze 5

Kontynuując opisany w poprzednim odcinku marsz, gdy nasyciliśmy widok Świńską Krzywdą .... warto ruszyć dalej w celu zobaczenia Zamczyska i Karpat. 
Szczególnie Karpaty brzmią na Mazowszu tajemniczo i obiecująco....

Jeden z licznych dębów w Zamczysku. fot. Piotr Wujec 2017 r.

Po modlitwie pod krzyżem Sosny Powstańców w Górkach proponuję zawrócić znowu na czerwony szlak kierując się na południe.

Górki. fot. Piotr Wujec, 2017 

Mapa na szlaku w Górkach. KPN. fot. Piotr Wujec

Idąc czerwonym szlakiem po ok 30 minutach dochodzimy do Zamczyska. 

Trasa wycieczki Roztoka, Parowy Dupne, Górki, Zamczysko, Karpaty, Duża Góra, Roztoka. Mapa Kampinoski Park Narodowy 2017. fot. Piotr Wujec

Zamczysko

Nazwa jest nieco myląca, gdyż jest to imponujące grodzisko z średniowiecznego okresu istnienia Księstwa Mazowieckiego. Oba jego wały oraz fosa są porośnięte  bardzo starymi dębami. 

Zamczysko, jedna z dwóch fos grodziska. KPN. fot. Piotr Wujec 2017

Zamczysko jest jednym z najstarszych polskich ścisłych rezerwatów przyrody, został utworzony w 1924 roku. 

fot. Piotr Wujec, 2017 r.

...................................................................................................................................................................

Nota historyczna

Mazowieckie ciekawostki

Puszcza Kampinoska leży na styku dwóch ziem Mazowsza, należących historycznie do Księstwa Mazowieckiego, tj. Ziemi Warszawskiej i Ziemi Sochaczewskiej. 
Podobnie Grodzisko „Zamczysko” leży na styku tych dwóch ziem.

Księstwo Mazowieckie najdłużej z ziem polskich zachowało odrębny od Korony Polskiej byt polityczny (suwerenność), przez większość czasu swojego istnienia Księstwo Mazowieckie było lennem Korony Polskiej (od XIII w.). 

Nawet w XVI w., do końca bytu państwowego Mazowsza, rządzili nim książęta z polskiej dynastii Piastowskiej, w przeciwieństwie do Korony Polskiej, rządzonej już od końca XIV w. przez litewską dynastię Jagiellonów.

Księstwo Mazowieckie istniało do 1526 roku, gdy to po tajemniczej śmierci ostatnich Piastów mazowieckich (podobno otrutych) włączono Mazowsze do Korony. 

Po włączeniu do Korony Mazowsze w XVI w. zachowało szereg prawnych odrębności odróżniających je od innych ziem i województw Korony Polskiej (z ziem polskich obok Mazowsza szereg odrębności prawnych dotyczyło też Prus Królewskich).   

Mazowsze patrząc na nie pod kontem kulturowym i historycznym, zamiast administracyjnym, jest rozległym obszarem. Dawniej była to rozległa dzielnica,jak widać na poniższej mapie.

Mazowsze, za atlasem historycznym PWN. fot. Piotr Wujec

Warto pamiętać bolesną dla Mazowszan prawdę: ostania reforma administracyjna stworzyła obecne Województwo Mazowieckie bez oglądania się na faktyczny kształt ziem Mazowsza i odczucia Mazowszan. 
Podczas reformy włączono w 1999 roku do Mazowsza obszerne fragmenty historycznej Małopolski z Radomiem, natomiast oderwano od Mazowsza od tysiąca lat należące do niego historyczne ziemie, w tym na północnym wschodzie Ziemię Łomżyńską oraz na zachodzie Ziemie Rawską z Tomaszowem Mazowieckim i Rawą Mazowiecką.

Moim zdaniem reforma administracyjna z 1999 roku, w celach politycznych, pokroiła bezwzględnie Mazowsze odrywając od niego historyczne fragmenty na rzecz Województwa Łódzkiego, Województwa Podlaskiego oraz Województwa Lubelskiego.
Dlaczego? 
Moim zdaniem z powodów politycznych. Przez wieki Mazowsze wzbudzało obawy rządzących z powodu przywiązania do tradycji i wolności.

Dawniej jednak Korona Polska wchłaniała Mazowsze stopniowo. Rozległy obszar Mazowsza został podzielony od XIV w. na Ziemię Płocką (następnie Księstwo Płockie), Ziemię Rawską i inne ziemie tworzące Księstwo Mazowieckie. Następnie stopniowo na rzecz Korony Polskiej Mazowsze utraciło swoje północno-wschodnie kresy (Ziemia Wiska), zachodnie ziemie (Ziemię Rawską) oraz Ziemię Płocką. 

W tym miejscu przypominam, że jeszcze w średniowieczu na rzecz Krzyżaków Mazowsze utraciło Ziemie Chełmińską i Dobrzyńską, które po Wojnie Trzynastoletniej nie wróciły do Mazowsza lecz zostały włączone do Korony Polskiej.
...................................................................................................................................................................

Wracamy do Zamczyska. 
Jest w tym grodzisku wzruszająca mogiła Powstańca.

Mogiła Powstańca. Zamczysko, KPN.fot. Piotr Wujec 2017 r.

Rezerwat Zamczysko obejmuje szereg stanowisk wiekowych dębów.

Postawiłem swój plecak pod jednym z nich, aby oddać jego ogrom. 

Zamczysko, jeden z wiekowych dębów. KPN. fot. Piotr Wujec. 2017 r.

Karpaty

Od Zamczyska proponuję marsz dalej czerwonym szlakiem na wschód, przez obszar lasu usiany wiekowymi dębami lub ich pozostałościami. 

KPN pozostałości dębów w drodze do Karpat. fot. Piotr Wujec 2017 r.

Idziemy po lewej i prawej mijając wiekowe sosny i dęby.

Karpaty, KPN, fot. Piotr Wujec

Idąc na wschód (jak w klasyku Machulskiego „Idziemy na wschód tam zawsze jest cywilizacja…”) dochodzimy do Karpat. 

KPN, fot. Piotr Wujec 2017

Karpaty to piękny obszar ochrony ścisłej przez który idziemy sporymi, jak na Mazowsze, wzgórzami przez piękny starodrzew.

Karpaty, KPN. fot. Piotr Wujec 2017

Pograniczem mokradeł i wydm docieramy do Posady Łubiec, z której pozostały dwa domy i nazwa części lasów i mokradeł.  Warto wówczas nadal dalej iść szlakiem czerwonym.

Posada Łubieniec, KPN.fot. Piotr Wujec, 2017 r.

Idąc dalej czerwonym szlakiem mijamy w okolicach Miłosnej Górki ślady historii, pokazujące miłość do Ojczyzny. Przygnębia skutek poprawności politycznej w postaci braku informacji kogo nasi zaatakowali. 

Dziś pewnie w ramach tej poprawności może ktoś odważny dopisze nigdy nie istniejący naród „Hitlerowcy”, jak to czyniły władze za PRL, budującego też za wszelką cenę, w tym pamięci, dobre relacje z Niemcami, wówczas z ... NRD.

Miłosna Górka, KPN.fot. Piotr Wujec 2017 r.

Przebicie.

Niestety nasz Sztab Generalny (SG) w 1939 roku nie przewidział liniowych oddziałów do obrony Warszawy. 

Obrona naszego miasta spoczęła na barkach oddziałów tyłowych, policji i mieszkańców. Tym bardziej po haniebnej panicznej ucieczce z Warszawy od nocy z 6 na 7 września 1939 roku elit politycznych i wojskowych, włącznie z Wodzem Naczelnym marszałkiem Rydzem Śmigłym, co to miał guzika od koszuli Niemcom nie oddać....

Ten sam nasz SG postawił na obronę całości długich granic między nami a Niemcami i ich sojusznikiem Słowacją, z pozostawieniem niewielu dużych związków taktycznych w odwodzie, co wraz z opóźnieniem decyzji o mobilizacji do 30 sierpnia, w ramach polskiej uległości wobec Francji i Anglii, doprowadziło do tragicznego położenia Warszawy.   

Skutkiem szeregu fatalnych decyzji SG oraz lęku przed kontrofensywą, po przegraniu bitwy granicznej (ok. 4 września 1939), było szybkie posuwanie się jednostek niemieckich w głąb Polski grążące odcień ciem naszych wojsk linowych walczących na Pomorzu i Wielkopolsce od centralnej Polski, w tym potrzebującej ich Warszawy.

Wówczas Puszcza Kampinoska stanowiła jeden z niewielu obszarów dających szansę na przebicie się liniowych oddziałów WP do Warszawy, szczególnie w drugiej połowie września (Niemcy z kierunku Prus mieli raptem ponad 100 km do Warszawy, tym samym pozostawał jedynie odwrót lewą stroną Wisły).

Opisana powyżej sytuacja prowadziła do licznych trudnych starć na obszarze Puszczy Kampinoskiej (to była wyjątkowo sucha jesień tym samym marginalną rolę odgrywały puszczańskie przeszkody naturalne). 

Starć na ogół wygranych przez przebijających się do Warszawy naszych żołnierzy, którzy chcieli się dalej bić za Polskę pomimo szybkich postępów Niemców. 

Szlak nas prowadzi w piękny sosnowy stary las wijąc się między górami. Mijamy Dużą Górę.

Okolica Dużej Góry. KPN. fot. Piotr Wujec 2017 r. 

Ten etap blisko 2 godzinnego marszu od Zamczyska do Dużej Góry jest uroczy, mijam bardzo mało ludzi.

Na koniec niestety słyszę odgłosy samochodów dochodząc do drogi na Leszno. 

Przez ostanie kilkanaście minut szlak prowadzi wzdłuż drogi, po wysokich zalesionych lasem iglastym wydmach, aż do Roztoki.

 

fot. Piotr Wujec

Serdecznie polecam tą część Puszczy Kampinoskiej

Piotr Wujec, lipiec 2017 r.