Ochrona granicy. Prawa i obowiązki. Fakty.

 

Ochrona granicy. 

Prawa i obowiązki.  

Fakty.

Z cyklu: "Siadaj proszę pogadamy"

 

Mam wrażenie, że od kilku tygodni trwa wyścig w konkursie, pn.:

„kto ze swoją narracją przebije się do polskiej opinii publicznej, w związku z próbami nielegalnego przekroczenia polskiej granicy”. 

 

Moim zdaniem brakuje w przestrzeni publicznej faktów, są za to jedynie emocje.

 

Podaję poniżej fakty odnośnie praw i obowiązków związanych z ochrona granicy RP:

- funkcjonariuszy Straży Granicznej,

- żołnierzy Wojska Polskiego.

 

Bez komentarza przekazuje fakty i przepisy.

 

Odpowiem  poniżej na pytania cytując przepisy:

1.    Jaka jest granica Polski?

2.    Czy może rząd budować ogrodzenie na granicy bez zgody parlamentu?

3.    Jakie zadania ma Straż Graniczna?

4.  Czy pilnujący granicy Polski mogą mediom lub politykom odmawiać podania swoich danych identyfikacyjnych?

5.    Jakie środki mogą używać funkcjonariusze i żołnierze chroniący granicy Polski?

6.   Kto i kiedy może zdecydować o użyciu Wojska Polskiego do ochrony granicy?

 

Lektura zajmie 5-8 minut.

 

Wiedza jest kluczowa, aby nie dać się manipulować politykom i mediom.  

 

 

Polska granica w Tatrach. fot. Piotr Wujec AD 2017

 

1.

Jaka jest granica Polski?

 

Granica Polski i strefa graniczna – odległości.

 

Granica   to linia graniczna   brak na granicy „ziemi niczyjej”

Pas drogi granicznej   ma 15 m szerokości, licząc od granicy

Strefa graniczna   ma 15 km szerokości, licząc od granicy w głąb Polski

 

Granica

 

Granica i jej ochrona jest unormowana m.in. w Ustawie z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej.

Poniżej wybrane fragmenty ww. ustawy. Podkreślenia Piotr Wujec

 

Art.  9.  [Pas drogi granicznej]

1. Pasem drogi granicznej jest obszar o szerokości 15 metrów, licząc w głąb kraju od linii granicy państwowej lub od brzegu wód granicznych albo brzegu morskiego.

2. W pasie drogi granicznej umieszcza się w dobrze widocznych miejscach tablice z napisem:

1) "Granica państwa" - na granicy państwowej stanowiącej granicę wewnętrzną w rozumieniu przepisów rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. Urz. UE L 105 z 13.04.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej "kodeksem granicznym Schengen";

2) "Granica państwa przekraczanie zabronione" - na granicy państwowej stanowiącej granicę zewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen.

3. Jeżeli wynika to bezpośrednio z potrzeb związanych z ochroną granicy państwowej lub kontrolą ruchu granicznego, wojewoda, na wniosek lub po zasięgnięciu opinii właściwego miejscowo komendanta oddziału Straży Granicznej, może wprowadzić zakaz przebywania na niektórych odcinkach pasa drogi granicznej na:

1) granicy państwowej stanowiącej granicę zewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen;

2) granicy państwowej stanowiącej granicę wewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen - w razie tymczasowego przywrócenia lub przedłużenia kontroli granicznej osób przekraczających tę granicę, w okresie, na który kontrola została przywrócona lub przedłużona.

4. Zakazu, o którym mowa w ust. 3, nie stosuje się do właścicieli lub użytkowników gruntów położonych w pasie drogi granicznej.

5. Zakazu, o którym mowa w ust. 3, nie wprowadza się na oznakowanych szlakach turystycznych, brzegu morskim i w kąpieliskach.

6. Pas drogi granicznej w miejscach, w których jest wprowadzony zakaz przebywania, oznacza się w dobrze widocznych miejscach tablicami z napisem "Pas drogi granicznej - wejście zabronione".

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory tablic, o których mowa w ust. 2 i 6, oraz sposób ich utrzymywania przez właściwych miejscowo komendantów oddziałów Straży Granicznej, uwzględniając konieczność należytego oznaczenia przebiegu granicy państwowej oraz pasa drogi granicznej w miejscach, w których jest wprowadzony zakaz przebywania.

 

Polska granica w Tatrach. fot. Piotr Wujec AD 2018

 

 

2.

Czy można budować ogrodzenie na granicy bez zgody parlamentu?

 

Jest to unormowane w Ustawie z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej, poniżej zasady.

 

Art.  10.  [Czynności podejmowane na pasie drogi granicznej; urządzenia służące ochronie granicy państwowej]

1. Na gruntach położonych w pasie drogi granicznej Straż Graniczna może wykonywać czynności związane z oznakowaniem i ochroną granicy państwowej oraz budową urządzeń służących tej ochronie. Właściciele lub użytkownicy tych gruntów są obowiązani do umożliwienia wykonywania tych czynności.

2. Ze względów technicznych dopuszcza się budowanie urządzeń służących ochronie granicy państwowej także poza pasem drogi granicznej.

2a. Straż Graniczna może zlecać innym podmiotom budowę, instalację, usunięcie, a także obsługę techniczną obejmującą naprawę, remont i wymianę urządzeń, o których mowa w ust. 1.

3. Właścicielowi nieruchomości za szkody wyrządzone czynnościami, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługuje odszkodowanie według zasad prawa cywilnego.

 

 

3.

 Jakie zadania ma Straż Graniczna?

 

Prawa i obowiązki Straży Granicznej są unormowane Ustawą z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej.

Poniżej wybrane fragmenty powyższej ustawy, podkreślenia Piotr Wujec

 

Art.  1.  [Pojęcie i zadania Straży Granicznej]

1. Straż Graniczna jest jednolitą, umundurowaną i uzbrojoną formacją przeznaczoną do ochrony granicy państwowej, kontroli ruchu granicznego oraz zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji.

 

Art.  33.  [Ślubowanie przed podjęciem służby]

1. Przed podjęciem służby funkcjonariusz Straży Granicznej składa ślubowanie według następującej roty:

 

"Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków funkcjonariusza Straży Granicznej - ślubuję służyć wiernie Narodowi Polskiemu, mając zawsze na względzie interes Państwa Polskiego.

Ślubuję stać nieugięcie na straży niepodległości i suwerenności oraz strzec nienaruszalności granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, nawet z narażeniem życia.

Ślubuję ściśle przestrzegać zasad Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i obowiązującego porządku prawnego oraz ofiarnie i sumiennie wykonywać powierzone mi zadania, przestrzegać dyscypliny służbowej, wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych, dochować tajemnic związanych ze służbą, strzec dobrego imienia służby, honoru i godności, a także przestrzegać zasad etyki funkcjonariusza Straży Granicznej.".

 

Art.  9a.  [Udzielanie przez Straż Graniczną informacji o osobie]

1. Udzielanie informacji o osobie, uzyskanych w czasie wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz w trybie, o którym mowa w art. 9 ust. 1a, dozwolone jest wyłącznie na żądanie sądu lub prokuratora, a także Szefa Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych; wykorzystanie tych informacji może nastąpić tylko w celu ścigania karnego

Art.  9b.  [Udzielanie pomocy Straży Granicznej przez osoby niebędące funkcjonariuszami]

1. Straż Graniczna przy wykonywaniu swoich zadań może korzystać z pomocy osób niebędących jej funkcjonariuszami. Zabronione jest ujawnianie danych o osobie udzielającej pomocy Straży Granicznej, w zakresie czynności operacyjno-rozpoznawczych.

4.  

Czy pilnujący granicy Polski mogą mediom lub politykom odmawiać podania swoich danych identyfikacyjnych?

 

Dane identyfikujące funkcjonariuszy Straży Granicznej. 

Zgodnie z przepisami poniższe zapisy dotyczą też żołnierzy WP i Żandarmerii Wojskowej wykonującej czynności ochrony granicy RP.

 

Art.  9c.  [Stosowanie dokumentów uniemożliwiających ustalenie danych identyfikujących funkcjonariusza Straży Granicznej]

1. W związku z wykonywaniem zadań wymienionych w art. 1 ust. 2 Straż Graniczna zapewnia ochronę form i metod realizacji zadań, informacji oraz własnych obiektów i danych identyfikujących funkcjonariuszy.

2b. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych funkcjonariusze mogą posługiwać się środkami identyfikacji elektronicznej zawierającymi dane inne niż dane identyfikujące funkcjonariusza.

 

 

5.

Jakie środki mogą używać funkcjonariusze i żołnierze chroniący granicy Polski?

 

 

Art.  23.  [Warunki użycia i wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej]

1. W przypadkach, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 2418), funkcjonariusze mogą użyć środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1-7, pkt 9-11, pkt 12 lit. a, c i d, pkt 13 i 16-20 tej ustawy, lub wykorzystać te środki.

2. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1-3 i pkt 4 lit. a i b oraz w art. 47 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusze mogą użyć broni palnej lub ją wykorzystać.

3. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz dokumentowanie tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.

 

Mankiet polskiego munduru naszego WP wzór 1936, z pięknym orłem w koronie, która po upadku komuny (PRL) wróciła w III RP na głowę naszego orła.

fot. Piotr Wujec

 

 

6.  

Kto i kiedy może zdecydować 

o użyciu Wojska Polskiego do ochrony granicy Polski?

 

Art.  11b.  [Użycie wojska do pomocy Straży Granicznej]

1. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej, w szczególności:

1) bezpośredniego zagrożenia zamachem na nienaruszalność granicy państwowej lub jego dokonania,

2) sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa powszechnego dla życia, zdrowia lub wolności obywateli,

3) bezpośredniego zagrożenia zamachem na obiekty lub urządzenia wykorzystywane przez Straż Graniczną,

4) zagrożenia przestępstwem o charakterze terrorystycznym lub jego dokonania w stosunku do obiektów lub urządzeń, o których mowa w pkt 3, lub mogącym skutkować niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego

- jeżeli użycie sił Straży Granicznej okaże się niewystarczające lub uzasadnia to stopień zagrożenia, do pomocy Straży Granicznej mogą być użyte oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej "oddziałami i pododdziałami Sił Zbrojnych".

2. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w przypadkach, o których mowa w ust. 1, następuje na podstawie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wydanego na wniosek Prezesa Rady Ministrów.

3. W przypadku niecierpiącym zwłoki decyzję o udzieleniu pomocy, o której mowa w ust. 1, podejmuje Minister Obrony Narodowej, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, określający zakres i formę pomocy, zawiadamiając o niej niezwłocznie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów.

4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie wydaje postanowienie o zatwierdzeniu lub uchyleniu decyzji, o której mowa w ust. 3.

5. Żołnierzom oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych kierowanych do pomocy Straży Granicznej przysługują w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań, wobec wszystkich osób, uprawnienia funkcjonariuszy Straży Granicznej określone w art. 11 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 5b lit. a i b, pkt 6, 7, 7a i 10 oraz art. 23. Korzystanie z tych uprawnień następuje na zasadach i w trybie określonych dla funkcjonariuszy Straży Granicznej.

6. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w przypadkach określonych w ust. 1 ma być odpowiednie do stopnia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej.

7. Stopień zagrożenia określa organ koordynujący działania podejmowane przez oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych na podstawie przewidywanego rozwoju sytuacji, w tym zagrożenia popełnieniem przestępstwa o charakterze terrorystycznym, oraz z uwzględnieniem aktualnego poziomu dostępności sił i środków pozostających w dyspozycji Straży Granicznej.

8. Organem koordynującym działania podejmowane przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych jest:

1) komendant oddziału Straży Granicznej właściwy ze względu na miejsce działań podejmowanych przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych;

2) Komendant Główny Straży Granicznej - w przypadku działań podejmowanych przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych, wykraczających poza obszar właściwości miejscowej jednego komendanta oddziału Straży Granicznej.

9. Komendanci, o których mowa w ust. 8, koordynują działania podejmowane przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych w porozumieniu z Dowódcą Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych.

10. Oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych użyte do pomocy Straży Granicznej pozostają w systemie dowodzenia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

11. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, podmioty organizujące współdziałanie oraz sposób:

1) organizacji współdziałania Straży Granicznej oraz oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych,

2) koordynowania działań podejmowanych przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych,

3) wymiany informacji i logistycznego wsparcia działań Straży Granicznej prowadzonych z pomocą oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych

- w przypadkach, o których mowa w ust. 1.

12. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 11, Rada Ministrów uwzględni:

1) zachowanie ciągłości dowodzenia, w tym oddziałami i pododdziałami Sił Zbrojnych;

2) ochronę wymienianych informacji oraz zakres logistycznego wsparcia.

 

Art.  11c.  [Użycie wojska w formie prowadzonego samodzielnie przeciwdziałania]

1. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej, jeżeli Straż Graniczna nie dysponuje możliwością skutecznego przeciwdziałania zagrożeniu lub dokonaniu przestępstwa lub uzasadnia to rodzaj zagrożenia, mogą być użyte oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych w formie prowadzonego samodzielnie przeciwdziałania.

2. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w przypadku, o którym mowa w ust. 1, następuje na podstawie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wydanego na wniosek Prezesa Rady Ministrów.

3. W przypadku niecierpiącym zwłoki decyzję o użyciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych, o którym mowa w ust. 1, podejmuje Minister Obrony Narodowej, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, określając rodzaj zagrożenia i formy samodzielnego przeciwdziałania, zawiadamiając o niej niezwłocznie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów.

4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie wydaje postanowienie o zatwierdzeniu lub uchyleniu decyzji, o której mowa w ust. 3.

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, do działań oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych stosuje się odpowiednio art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1541 i 2020).

 

Art.  11d.  [Użycie żołnierzy Żandarmerii Wojskowej do pomocy Straży Granicznej]

1. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa lub porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej, jeżeli siły Straży Granicznej są niewystarczające lub mogą okazać się niewystarczające do wykonania ich zadań w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub uzasadnia to stopień zagrożenia, Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej, może zarządzić użycie żołnierzy Żandarmerii Wojskowej do udzielenia pomocy Straży Granicznej.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, żołnierzom Żandarmerii Wojskowej przysługują, w zakresie niezbędnym do wykonania ich zadań, wobec wszystkich osób, uprawnienia funkcjonariuszy Straży Granicznej określone w art. 11 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 5b lit. a i b, pkt 6-8 i 10 oraz art. 23. Korzystanie z tych uprawnień następuje na zasadach i w trybie określonych dla funkcjonariuszy Straży Granicznej.

 

Podsumowując

W mojej ocenie jedynym sposobem na uniknięcie bycia manipulowanym przez media i polityków jest porównywanie informacji i ich sprawdzanie.

Jak?

Ja unikam telewizji, jednak jeżeli oglądam Fakty w TVN 24, to od razu po nich sprawdzam tego samego dnia Wiadomości w TVP, a potem oglądam Polsat News, zajmuje mi to wówczas ok 1 godz. 30 min. Dzięki temu mam ogląd i wyrabiam sobie własne zdanie.

Myślę, że najlepszym źródłem informacji jest Internet i sprawdzanie ich na stronach mediów od lewa do prawa, bez skupiania całej uwagi na jednym portalu informacyjnym.

Polecam sprawdzanie tej samej informacji lub jej braku w różnych mediach wszelkich opcji politycznych, a potem w wolnym czasie przepisów.

Przypominam - brak jest mediów obiektywnych – co jest normalnym w kraju wolności słowa. Każdy z nas ma swoje poglądy. 

Warto pamiętać o sile propagandy, jak ta niemieckich mediów z 1939 roku. Propaganda ma za zadanie przekręcać fakty. Fakty były takie, że Wolne Miasto Gdańsk było wolne tylko z nazwy, bez wolności gospodarczej, tj. z ograniczeniami nabywania nieruchomości dla mniejszości czyli Polaków i Kaszubów ok. 10% ludności Gdańska do 1939 roku, potem wielu Polaków i Kaszubów Niemcy z Wolnego Miasta Gdańsk mordowali od 1 września 1939 roku lub wysłali do niemieckich KL), bez tolerancji dla języka i praw mniejszości polskiej, bez szacunku dla prawa międzynarodowego (vide wojna celna wytoczona przez Niemcy  Polsce lata przed dojściem Nazistów do władzy celem wstrzymania rozwoju Polski). Gdańszczanie masowo i ochoczo wspierali nazistów, w tym Günter Wilhelm Grass, który na ochotnika pod koniec wojny wstąpił do Waffen SS. Zazwyczaj niemiecka i rosyjska propaganda była lepsza od polskiej...  My Polacy byliśmy prezentowani jako agresorzy bez tolerancji, przez tych co sami byli bez tolerancji agresorami. Ważne aby z tragicznej naszej polskiej historii wyciągać wnioski! fot. Piotr Wujec

Zauważam, że w rankingu wolności słowa za 2020 roku:

Norwegia i Finlandia zajmuje miejsce 1,

Niemcy miejsce 11,

Francja miejsce 34,

USA miejsce 45,

Polska miejsce 62,

Japonia miejsce 66,

Izrael miejsce 88,

Ukraina miejsce 96,

Rosja miejsce 149,

Białoruś miejsce 153…

Cenię sobie wolność słowa i brak cenzury, niestety ona - zakazana w naszej konstytucji - od kilku lat się pojawia w mediach…

Będziemy mieć tyle wolności słowa na ile sami będziemy tolerancyjni, czyli na ile sami będziemy tolerować w przestrzeni publicznej wyrażanie poglądów nam obcych, ich manifestowanie, tych poglądów, z którymi się akurat w danym momencie nie zgadza osoba tolerancyjna, czy to lewicowych, czy prawicowych.

 

Mogę się tylko domyślać jak ciężką służbę mają w tej sytuacji czuwający na granicy polscy funkcjonariusze i żołnierze. 

Dziękuję im za poświęcenie. 

 

Piotr Wujec 

https://piotrwujec.pl/

Warszawa, dn. 7 września 2021 r.