Wytwórnia Balonów i Spadochronów w Legionowie.

 Wytwórnia Balonów i Spadochronów w Legionowie.

 

Zwiedzając w zeszłym roku (2018 r.) Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, co typowe dla prawnika, zwracałem uwagę na detale. Przykuł moja uwagę polski spadochron plecakowy wyprodukowany w Wytwórni Balonów i Spadochronów w Legionowie, w okresie II Rzeczpospolitej. Postanowiłem więc zdobyć więcej informacji o tym segmencie polskiego przemysłu lotniczego.

fot. Piotr Wujec AD 2018

 

Jak to się stało, że Polska produkowała tak nowoczesny sprzęt?

Polskie zakłady balonowe powstały początkowo w Poznaniu.

Dlaczego?

Wielkopolska (dawny zabór niemiecki) była rejonem najlepiej gospodarczo i cywilizacyjnie rozwiniętym w Polsce. Sukces zorganizowanego przez Narodowców (Endecję) Powstania Wielkopolskiego spowodował, że od początku 1919 roku w polskich rękach znalazły się liczne, dawniej niemieckie, samoloty i zakłady lotnicze w Poznaniu. Armia Wielkopolska korzystając z tego sprzętu i zaplecza pomagała najpierw na początku 1919 roku odeprzeć atak Ukraińców na Polskę, a potem też w odparciu natarcia Bolszewików (1920 rok).

Przypominam - wielka popularność Narodowców na najbardziej rozwiniętych cywilizacyjne ziemiach polskich, w kontraście do rządzonej przez socjalistów biedniejszej, tzw. Kongresówki, powodował – fakt istnienia do 1922 roku dwóch armii polskich: Armii Wielkopolskiej oraz Wojska Polskiego.

Armia Wielkopolska utworzyła w sierpniu 1919 r. poznańskie Centralne Składy Aeronautyczne. Następnie Wielkopolanie w 1920 r. utworzyli w Poznaniu Centralne Zakłady Aeronautyczne, ich celem obok remontów samolotów były też remonty i budowa balonów wojskowych.  

Po zakończeniu wojny polsko – rosyjskiej (1921 rok), jesienią 1921 r. zakłady te zostały przeniesione do Legionowa koło Warszawy. Równocześnie w połowie 1921 r. utworzono centralę techniczną aeronautyczną, spełniająca w praktyce rolę biura projektowego.

Warto podkreślić, że na zaprojektowanych i wyprodukowanych w Legionowie polskich balonach kapitan Zbigniew Burzyński dwukrotnie zdobywał Puchar Gordona Bennetta!!!

Godnym podkreślenia jest też fakt, że już w 1929 roku otworzono polską Wojskową Wytwórnię Spadochronów w Legionowie, koło Warszawy.

W Polsce, jako jednym z pierwszych krajów na świecie, rozpoczęto od 1929 roku rodzimą produkcję spadochronów, wykorzystując amerykańską licencję znakomitego jak na owe czasy spadochronu Irving.

fot. Piotr Wujec AD 2018

Oba ww. zakłady od 1936 r. funkcjonowały pod nazwą Wytwórnia Balonów i Spadochronów.

 

W 1938 roku ta państwowa wytwórnia legionowska wyprodukowała:

do 30 balonów zaporowych,

8 balonów obserwacyjnych,

2 balony kuliste do lotów ćwiczebnych i sportowych,

ok. 500 spadochronów.

 

Każdy z Polaków wyrosłych w okresie PRL - byłem pierwszym pokoleniem biorącym udział w wolnych wyborach, gdy miałem 18 lat w 1989 roku - ma pewnie to co ja, czyli rosnącą w miarę poznawania faktów bolesną świadomość w jak wielkim stopniu lewicowa propaganda komunistyczna zakłamywała fakty na temat historii Polski 1918-1939. Wmawiano nam przez lata rzekome zacofanie Wojska Polskiego w okresie II RP. Tymczasem fakty są zgoła inne. Mieliśmy w 1939 roku nowoczesna armię, jak na możliwości kraju, który mógł funkcjonować w pokoju dopiero od 1921 roku (pokój w Rydze). 

Fakty były inne niż narracja propagandy wtłaczana nam przez lata, nawet po upadku PRL, vide moje wpisy:

 https://wujec.blogspot.com/2019/03/star-wz-36-wynik-systemowego-uwalniania.html

 https://wujec.blogspot.com/2018/05/obrona-przeciwlotnicza-warszawa-1939.html

 

Ciekawostka

 

Pod miastem Legionowem, na lądowisku w Wieliszewie, dnia 5 września 1937 roku zgromadzona polska i zagraniczna publiczność oglądała pierwszy grupowy desant spadochronowy. Co ciekawe wykonało go aż 60 polskich skoczków z LOPP (Liga Oborny Powietrznej Państwa, pro obronna polska organizacja militarna utworzona w 1928 roku). Była to inauguracja pierwszego w historii Polski wojskowego kursu spadochronowego, zorganizowanego przez nasze WP dla absolwentów szkół podchorążych różnych rodzajów broni. Wielu z nich potem było lub szkoliło „Cichociemnych” oraz pilotów licznych polskich dywizjonów walczących przeciwko Niemcom na Zachodzie.

fot. Piotr Wujec AD 2018

 

Co ciekawe już pierwsze szkolenie spadochronowe (1937 r.) prowadzono pod kątem opanowania szeregu technik obsługi spadochronu oraz skoków z: balonu na uwięzi, wieży spadochronowej, samolotu.

Polskie szkolenia spadochronowe oraz doświadczona nasza kadra, w tym z Legionowa, umożliwiła - po zaatakowaniu Polski przez Niemcy, Rosję i Słowację - od 1941 roku tworzenie na Zachodzie (Wojsko Polskie w Wlk. Brytanii) polskich jednostek spadochronowych, w tym 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, która we wrześniu 1944 roku brała udział w bitwie o Arnhem.

Dziękuję za uwagę

Piotr Wujec