Wykluczenie komunikacyjne. Ryzyko inwestycji kolejowych CPK. CPK to nie tylko lotnisko. Część 3. Opinia.

Wykluczenie komunikacyjne.

Ryzyko inwestycji kolejowych CPK cz. 1. Opinia.

CPK to nie tylko lotnisko. Część 3.

Piotr Wujec

Wprowadzenie

Dotychczas objechałem kilkanaście, z dziesiątek gmin, na których obszarze mają być wykonane inwestycje drogowe i kolejowe w ramach CPK. Ktoś powie „mało”. Ja odpowiem „tyle ile mogłem do tej pory, w ramach moich możliwości czasowych i finansowych”. Ważne, że mam nowe doświadczenia. 

„Wykluczenie komunikacyjne”.

Wykluczenie komunikacyjne jest zwrotem od nastu lat odmienianym przez przypadki, bez względu na rządzącą opcje (mało mnie obchodzi polityka podkreślam), odmienianym celem uzasadnienia inwestycji w infrastrukturę drogową lub kolejową. 

Dziś omówię mój sposób widzenia inwestycji kolejowych w ramach inwestycji Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Moim zdaniem inwestycje takie likwidując jedno wykluczenie komunikacyjne mogą powodować duże ryzyko powstania innego komunikacyjnego wykluczenia. 

Omówię obie strony medalu. 

Spis treści:

Jedna strona medalu

Medialne dopieszczanie tematu

Mniej złota druga strona medalu

Co ja usłyszałem

Ojczyzny, te małe Ojczyzny

Komunikacja

Podziały

Dziś i jutro

Co z tą informacją?

Bełżec, stawianie sprawy jasno

Niepokój mieszkańców, Gmina Jasieniec

Podsumowanie

Stacja PKP Bełżec. fot. Piotr Wujec

1. Jedna strona medalu.

1.1. „Wykluczenie komunikacyjne”.

Likwidowanie wykluczenia poprzez rozbudowę nowych linii kolejowych - zwrot ten uzasadniać ma wobec nas podatników wydawanie naszych podatków na wielkie inwestycje, np. inwestycje kolejowe CPK. Inwestycje przy wykonywaniu których może zarobić wiele firm wykonawczych, a przy okazji znaleźć pracę dużo osób.

Jak deklarują nam politycy celem tych inwestycji jest budowa nowych linii kolejowych dla nas celem "ograniczenia wykluczenia komunikacyjnego”. Dobrze. Jako Polak rozumiem potrzebę strategiczną wybudowania nowych linii kolejowych, możliwie najkrócej prowadzących z centralnej części Polski do ważnych garnizonów naszego WP w Giżycku, Łomży lub Zamościu. Chcę jednak zauważyć możliwe blaski i cienie takiej inwestycji.

1.2. Argumentacja za.

Argumentacja za inwestycją ma widoczne mocne wsparcie medialne. Moim zdaniem przy wielkiej inwestycji zainteresowanymi jej kontynuacją są:

- obok polityków też pracownicy państwowego podmiotu stworzonego za nasze podatki na potrzeby danej inwestycji, co jest naturalne,

- liczne firmy, w tym prywatne zatrudnione lub liczące na udział w wykonaniu przyszłej inwestycji, co jest zrozumiałe,

- miasta gdzie będą stacje kolejowe lub węzły drogowe.

1.3. Medialne dopieszczenie tematu.

Temat dobrych stron inwestycji jest szeroko omawiany w „mediach głównego nurtu”, sporo jest tam o pomocy takich inwestycji w likwidowaniu ... wykluczenia komunikacyjnego. Nic w tym złego w dobie wolnego rynku, gdzie zainteresowani do dyspozycji mają firmy PR i spektrum mediów.

Patrzę na to zachowanie większości mediów na spokojnie, jako rzecz oczywistą, z moim doświadczeniem bycia pełnomocnikiem lub rzecznikiem prasowym w szeregu medialnych spraw. Przyjmuję do wiadomości proste zasady kapitalizmu, do czego też namawiam Państwa. 

Uspokajam czytelników. 

Mój blog jest bez reklam. Napiszę więc otwarcie swoją opinię, bez ryzyka wypłoszenia reklamodawców:).

Stacja PKP Bełżec. fot. Piotr Wujec

2. Mniej złota - druga strona medalu…

2.1. Co ja usłyszałem, ryzyka.

Dużo usłyszałem w wielu gminach o inwestycji CPK. Dziś zastanowię się, w tym moim tekście, ile i jakich wykluczeń komunikacyjnych dla mieszkańców może spowodować inwestycja kolejowa lub drogowa, co do:

- skutków budowy linii kolejowych dużych prędkości – o ile dobrze rozumiem informację ze stron CPK: tory takiej linii mają być ogrodzone wysokim płotem, stacje kolejowe umieszczone w wybranych ośrodkach miejskich, celem umożliwienia rozpędzenia się składów;

- skutków budowy drogi ekspresowej lub autostrady – też ogrodzonych.

2.2. Ojczyzny, te małe Ojczyzny

Przez setki lat powstawały polskie społeczności lokalne. W ramach ich powstawania budowali wspólnoty regionalne mieszkańcy danej „małej Ojczyzny” (o małych ojczyznach sporo pisał Czesław Miłosz i Tadeusz Konwicki, autorzy bliscy każdemu przedstawicielowi inteligencji polskiej).

2.3. Komunikacja

Taka wspólnota – „mała Ojczyzna” opiera się na komunikacji, w mojej opinii, komunikacja to pierwszy fundament społeczności.

Komunikacja, powiązanie, wzajemny kontakt, wspólna historia daje poczucie bliskości mieszkańców danej gminy lub powiatu do dziś. Często wspólnota jest kontynuacją tradycji dawnych ziem Królestwa Polskiego, w tym objętych inwestycjami kolejowymi CPK, np.

Ziemi Bełskiej (fragmentu historycznego Województwa Ruskiego),

Ziemi Sochaczewskiej i Ziemi Czerskiej (moi przodkowie Mazowszanie byli z Ziemi Sochaczewskiej i Ziemi Czerskiej, bliskie mi są te ziemie),

Ziemi Łomżyńskiej (fragment Mazowsza w 1999 roku włączony do Województwa Podlaskiego),

Ziemi Dobrzyńskiej w Województwie Kujawsko Pomorskim,

przykłady można mnożyć.

2.4. W jakim celu napisałem o małych ojczyznach?

W celu pokazania czegoś co każdy z nas wie.

Doceniam fakt kształtowania się przez setki lat więzi lokalnych dzięki komunikacji, dzięki drogom, tym lokalnym. Drogom utwardzonym i bez takiego utwardzenia, w obu wypadkach umożliwiającym tworzenie się sieci połączeń między wsiami lub koloniami, a miasteczkami danego historycznego obszaru Polski.

Takie „pajęczyny” połączeń to moim zdaniem klucz do zrozumienia „Małej ojczyzny”.

2.5. Podziały.

Co dzieli w terenie małe ojczyzny?

Przyjrzyjmy się moim przykładom.

Moi dziadkowie i rodzice byli z Pragi Południe. Od zawsze do dziś wiadomo, że z jednej strony naturalną granicą Pragi jest Wisła, z drugiej rogatki Warszawy. Natomiast Pragę Północ od Pragi Południe dzieliła LINIA KOLEJOWA już przed I Wojną Światową!

Może inny przykład.

Przyjrzyjmy się mojej rodzinnej Woli gdzie spędziłem dzieciństwo i młodość. Dzielnicę Wola od Dzielnicy Bemowo oddziela LINIA KOLEJOWA!

Warszawa, linia kolejowa oraz autostrada S8 im. Armii Krajowej oddzielająca dzielnicę Bemowo od dzielnicy Wola. fot. Piotr Wujec AD 2022

Identycznie można postrzegać inną małą ojczyznę w Warszawie mianowicie Żoliborz, który od Śródmieścia oddziela LINIA KOLEJOWA, była ta linia, gdy powstawał Żoliborz w okresie II RP.

Podobnie Wolę od Ochoty oddziela w Warszawie LINIA KOLEJOWA.

Każda z tych linii ma więcej niż jeden tor. Nawet na wielu odcinkach każda z tych linii ma po wiele równoległych torów, które trudno jest przejść. Przejść lub przejechać można warszawskie linie kolejowe w wybranych miejscach korzystając z wiaduktów lub tuneli.

2.5. Dziś i jutro.

Na dziś obszary wyznaczone do przeprowadzenia linii szybkich kolei są jednolite komunikacyjne, patrząc na drogi lokalne i poszczególne gminy. Dziś są one opisaną powyżej „małą Ojczyzną”, czyli wspólnotą połączoną siecią lokalnych dróg. Nawet jeżeli są ma takim obszarze linie kolejowe to mieszkańcy „małych ojczyzn” mogą przejechać przez linie kolejowe korzystając z licznych przejazdów, jak widać na przykładzie Zamościa poniżej.

fot. Piotr Wujec

Budowa kolei dużych prędkości (identycznie jak budowa dróg ekspresowych lub autostrad) wiąże się z likwidacją większości dziś istniejących przejść kolejowych a tym samym połączeń lokalnych, tych co przecinają planowane inwestycje drogowe lub kolejowe. W większym lub mniejszym stopniu, moim zdaniem, społeczności lokalne w danej gminie zostaną na skutek wybudowania ogrodzonej linii kolejowej:

- podzielone, z utrudnionym dostępem, poza miejscami gdzie powstaną wiadukty lub tunele w przypadku linii kolejowej lub węzły drogowe w przypadku autostrad (dróg szybkiego ruchu);

- mogą utracić dobrą komunikację między swoim domem a szkołą, sklepem, siedzibą gminy, kościołem, współmieszkańcami gminy (wydłużenie drogi kosztowne czasowo i finansowo),

- będą zmienione warunki działalności gospodarczej, w tym rolników.

Zamość, fot. Piotr Wujec

2.6. Co z tą informacją?

Z zaciekawieniem od szeregu miesięcy śledzę strony CPK gdzie brakuje mi informacji o wyniku ankiet podobno przeprowadzanych w gminach i powiatach na temat inwestycji kolejowych CPK.

Brakuje mi na tej stronie informacji o tym, jaki wariant odpowiada większości mieszkańców danej gminy, np. w zakresie planowanych linii kolejowych na Mazowszu, np.:

z czterech możliwych wariantów (w przypadku linii kolejowej mającej iść przez Ziemię Łomżyńską z Ostrołęki do Giżycka),

nawet z ponad dziesięciu możliwych wariantów (np. linia biegnąca przez dawną mazowiecką Ziemię Czerską, przez Grójec).

Most kolejowy w Giżycku, jest przeznaczony dla pieszych i pociągów, jest wiekowy, jest ładny, jest jednotorowy.
fot. Piotr Wujec AD 2022

Most kolejowy w Giżycku wpisał się w klimat Giżycka. fot. Piotr Wujec AD 2022

2.7. Bełżec, stawianie sprawy jasno.

Bywa też tak, jak na obszarze Ziemi Bełskiej w Bełżcu, że stawiają sprawę jasno mieszkańcy, przedsiębiorcy i władze gminy (Gmina Bełżec). Otwarcie piszą i mówią, że obcy im jest każdy z kilku wariantów linii kolejowej proponowanych przez CPK. Baner na siedzibie urzędu gminy wyraźnie pokazuje zdanie mieszkańców. Kolejne tory przez tą gminę "poszatkowałyby" jej strukturę, już i tak poprzecinaną linią kolejową do Lubyczy Królewskiej i drogami na Ukrainę.

Siedziba Gminy Bełżec 17 luty 2023 r. fot. Piotr Wujec

Siedziba Gminy Bełżec 17 luty 2023 r. fot. Piotr Wujec

Siedziba Gminy Bełżec 17 luty 2023 r. fot. Piotr Wujec

2.8. Niepokój mieszkańców - Gmina Jasieniec.

Tydzień temu miałem przyjemność brać udział w zaplanowanym i zwołanym przez Panią Wójt (Pani Marta Cytryńska) otwartym spotkaniu samorządu z mieszkańcami Gminy Jasieniec (Ziemia Czerska, gmina jest koło Grójca), dotyczącym inwestycji kolejowej CPK. Niestety ku mojemu zaskoczeniu nikt ze strony CPK nie pojawił się na tym spotkaniu.

Ja byłem zaskoczony tak dużą frekwencją mieszkańców gminy na tym spotkaniu. Przyjechali oni mimo szalejącej na dworze wichury. To spotkanie uświadomiło mi:

- jak dużą możliwość przekazywania informacji mają odważni wójtowie (samorządowcy),

- jak wielki jest niepokój ludzi i ich brak pewności, co do tego jakie będą kryteria wyboru przez CPK jednego z 11 wariantów przebiegu linii kolejowej przez Ziemię Czerską na Mazowszu do małopolskiego historycznie Radomia.

Wójt Pani Marta Cytryńska prowadzi spotkanie z mieszkańcami ws. inwestycji kolejowej CPK.
Gmina Jasieniec 20 luty 2023 r. fot. Piotr Wujec

Podsumowując

Na dziś w dyskusji o CPK brakuje mi tematu wykluczenia komunikacyjnego dotykającego społeczności lokalne na skutek realizacji inwestycji kolejowych CPK. Uważam za bezcelowe pomijanie tego tematu w dyskusji publicznej gdyż on bardzo interesuje mieszkańców gmin przez które mają prowadzić linie kolejowe CPK. Moje rozmowy z samorządowcami uświadomiły mi dylemat

pomiędzy pragnieniem rozwoju regionu dzięki budowie nowych linii,

a

lękiem przed wykluczeniem komunikacyjnym lokalnej społeczności mającej być przedzieloną ogrodzoną linią kolejową lub drogą.

Mam swoje pomysły na zdobycie wiedzy, jednak to nie miejsce aby bezpłatnie moją wiedzę i doświadczenie udostępniać. W tym miejscu chciałem zasygnalizować moim wpisem problem. Cieszę się, że poznałem tak wielu odważnych samorządowców na Mazowszu, na Zamojszczyźnie, na Ziemi Bełskiej. Podtrzymuję to co napisałem w tym moim wpisie:

https://wujec.blogspot.com/2023/02/cpk-to-nie-tylko-lotnisko-wojewodztwo.html

Dziś jestem dobrej myśli, z mojej praktyki negocjacyjnej wiem, że tylko odważni ludzie mają szansę na wypracowanie kompromisu z silniejszym od nich podmiotem. 

Dużo rozmawiałem z kilkoma paniami i panami wójtami, absolutnie wykluczam upublicznianie mojej wiedzy, tego co oni mi powiedzieli. Mam swoje wnioski. W tym miejscu chcę samorządowcom podziękować, za ich zaufanie. 

Z chęcią poznam Państwa opinię na ten temat, jestem otwarty na współpracę, mój adres:

kontakt@wms.edu.pl

Dziękuję za uwagę

Piotr Wujec

https://wms.edu.pl/

Powyżej stan spraw i projektu "CPK to nie tylko lotnisko" na dzień:

 26 lutego 2023 r.