Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą na Mazowszu

 

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą na Mazowszu.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą na Mazowszu robi niesamowite wrażenie. Warto to miejsce odwiedzić, jest ono blisko Warszawy między Puszczą Kampinoską a Wisłą.

Zabrałem tam kilka lat temu mojego starszego Syna, bo sam tam dotarłem do tego cmentarza ponad 25 lat temu. Wówczas za młodu po 10 godzinach marszu przez Puszczę Kampinoską dotarłem nad Wisłę, maszerując wzdłuż Wisły w poszukiwaniu miejsca na biwak trafiłem na ten cmentarz.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Cmentarz Olendrów Menonitów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020,
fot. Piotr Wujec

Cmentarz robi niesamowite wrażenie.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Może po kolei.

Kim byli Olendrzy?

Polacy Olendrami nazywali kolonistów przybyłych do Korony Polskiej, w tym na Mazowsze, głównie z terenów dzisiejszej Holandii. Z czasem określenie „Olender” oderwało się od narodowości, zaczęło być stosowane wobec kolonistów lokowanych na prawie holenderskim, czyli lepszym niż mieli rdzenni Polacy. Olendrami byli najpierw Holendrzy, a potem też Niemcy, byli to ludzie szukający w Polsce wolności, w tym tej religijnej, jakiej nie mieli w rodzinnych krajach.

Olendrzy mieli przywileje w Polsce (Koronie Polskiej) do jakich nie mieli dostępu polscy chłopi, np. wolność osobista, wieczystą dzierżawę gruntów, a co ważniejsze do tego mieli możliwość ich dziedziczenia.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Kiedy się zaczęła kolonizacja Olenderska na Mazowszu?

Kolonizacja na obszarze Królestwa Polskiego rozpoczęła się w pierwszej połowie XVI wieku w wyniku migracji holenderskich chłopów – menonitów.

Na Mazowsze Olendrzy dotarli w XVII wieku osiedlając się nad Wisłą.

Olendrzy na Mazowszu osiedlali się w miejscach, gdzie polscy chłopi pańszczyźniani słabo sobie radzili z podmokłym terenem. Szlachta, dzierżawcy folwarków lub dóbr królewskich zawierali z Olendrami umowy nawet na 40 lat, dając im grunty oraz wyżej opisane wolności. Pochodzący z kraju podmokłego Olendrzy dobrze sobie radzili z osuszaniem bagien na Mazowszu przy Puszczy Kampinoskiej.

Więcej o ludności Mazowsza, w tym o losie Olendrów w moim wpisie:

https://wujec.blogspot.com/2023/01/mazowsze-krotko-o-historii.html

Ten cmentarz w Wilkowie nad Wisłą jest Menonitów.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Zwracam uwagę na piękno tych starych nagrobków.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Denerwuje mnie brak renowacji tego cmentarza!

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Kim byli Menonici?

Menonici to chrześcijanie, Holendrzy, prześladowani w Niderlandach przez protestantów (luteran, tj. Ewangelików) gdyż Menonitom była obca nauka Lutra. Menonici słuchali nauki Menna Simonsa (1496–1561).

Krótko opisując surowe zasady wiary menonitów, to część z nich:

- człowieka Bóg od siebie oddzielił z powodu grzechów ludzi,

- brak szans na zbawienie wiernego nawet przez jego dobre uczynki,

- o wszystkim decyduje Pan Bóg,

- zbawienie jest możliwe tylko dzięki łasce Pana Boga,

- na łaskę Pana Boga można zasłużyć wiarą i wiernością przykazaniom,

- brak spowiedzi i brak wybaczenia za grzechy w życiu doczesnym.

W sumie, jak wiemy z historii, każdy z kościołów protestanckich był bardziej surowy w zasadach niż kościół katolicki. To ta surowość przyciągała nowych wiernych do kościołów ewangelickich. Surowość ewangelicka była odpowiedzią na liberalizm katolicyzmu.

Cmentarz Olendrów w Wilkowie nad Wisłą, Mazowsze AD 2020, fot. Piotr Wujec

Dlaczego Olendrzy przybywali do Polski przez tyle wieków (od XVI w. do połowy XVIII w.)? 

W katolickiej Koronie Polskiej była tolerancja, w przeciwieństwie do krajów protestanckich, gdzie brak było tolerancji dla innego wyznania niż to jakie miał władca. Trzeba to zrozumieć znając nauki Lutra. Z zasady kościół ewangelicki był narodowy, a król był głową kościoła (np. Królestwo Danii, Królestwo Szwecji, protestanckie państwa niemieckie, itd.). Polski rozwinięty parlamentaryzm i uniwersalny katolicyzm dawał nadzieję innowiercom na dochodzenie swoich praw w Koronie Polskiej, na co brak było szans w krajach absolutystycznych.

Bardzo byli Menonici prześladowani w protestanckim (luterańskim) Gdańsku, mieście królewskim (Korony Polskiej). Gdańsku słynącym przez wieki z braku tolerancji. Ciekawie brak tolerancji ewangelików w Gdańsku wobec Menonitów oddaje poniższy fragment napisanego przez ewangelika Zarysu Dziejów Reformacji w Polsce z 1905 roku.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora. 

Poniżej skany fragmentów opisów (z monografii wydanej w 1905 roku) na temat manipulowania przez Rosję, Prusy i Austrię nastojami Polaków poprzez wzbudzanie niechęci do katolików oraz niechęci do ewangelików.

Jest to fragment tomu 2 części 3, z obszernej trzy tomowej monografii „Zarys Dziejów Reformacji w Polsce” napisanej przez Ewangelika Waleriana Krasińskiego, z przedmową zamordowanego przez Niemców w 1942 roku niemieckiego pochodzenia ewangelickiego biskupa Bursche, wielkiego polskiego patriotę.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Dziś mam wrażenie, że obcy znowu nas Polaków rozgrywają poprzez wzbudzanie religijnych waśni, tak jak to też robili ludzie Berlina i Moskwy w XVIII w.

Zwróćcie proszę uwagę, jak wówczas wielu Polaków nie dawało się szczuć obcym na Rodaków Polaków katolików lub na protestantów, wówczas ludzie myśleli o celu działań obcych w naszym kraju!

Zapraszam do lektury:

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Walerian Krasiński Zarys Dziejów Reformacji w Polsce, Warszawa 1905 r. ze zbiorów autora.

Warto czytać książki i unikać mediów w celu posiadania wiedzy, opartej na faktach.

Dziękuję za uwagę

Piotr Wujec