Schronisko PTTK Stare Wierchy im. Czesława Trybowskiego. Gorce.

Przemierzałem Gorce zimą najpierw gdy byłem młody, potem też z moimi Synami. Zawsze po kilku godzinach marszu pod górę idąc na Turbacz mijałem drewniany krzyż na skraju Polany Stare Wierchy, idąc od strony Przełęczy Pośredniej. Pośród zamieci ten krzyż był obietnicą postoju w schronisku…

Polana na Starych Wierchach. fot. Piotr Wujec AD 2019

Powyżej moje zdjęcie krzyża na Starych Wierchach, który w styczniu 2019 roku mijałem idąc z moim młodszym Synem do Schroniska PTTK Stare Wierchy. Przyznacie, że widok krzyża w górach podczas zamieci jest wzruszający, piękny, budujący i wartościowy. Jest taki dla każdego, kto ceni naszą polską kulturę.

Piękno tego krzyża i leżącego za nim schroniska pokazuje też poniższy film, jaki nakręciłem w styczniu 2019 roku.

Niestety w lutym 2022 roku kiedy szedłem z moim młodszym Synem tym samym szlakiem, ja na darmo wzrokiem szukałem krzyża na skraju polany Stare Wierchy. Brak krzyża, jego uszkodzenie w 2022 roku, widać na poniższym zdjęciu…

Polana na Starych Wierchach 2022 r. fot. Piotr Wujec

Brak w 2022 roku krzyża na skraju Polany Stare Wierchy był dla mnie smutnym znakiem czasów. Nasi przodkowie stawiali przydrożne krzyże dla otuchy podróżnym i przez szacunek do wiary, który teraz zanika... 

Najpierw wprowadzenie, tj. mapy - opisywany obszar Polski.

Opisywany w tym wpisie rejon Polski, tj. Gorce, położenie.

Stare Wierchy współczesna mapa Gorców, źródło internet domena publiczna 

Stare Wierchy i Gorce część zachdonia - szlaki, fot. Piotr Wujec

Wracając do tematu

Skąd kiedyś podróżni na wysokości ok. 1 tys. metrów?

Przez Polanę Stare Wierchy od wczesnego Średniowiecza przebiegał trakt z północy Królestwa Polskiego na południe do miasta Nowy Targ. Trakt ten szedł m. in. przez Mszanę Dolną, Porębę i Obidową, tak jak dobrze to pokazuje wiekowa poniższa mapa.

Gorce mapa (fragment z Polaną Stare Wierchy) z pierwszej połowy XIX w., źródło internet

Droga Królewska

Trakt przez Polanę Stare Wierchy był fragmentem tzw. Drogi Królewskiej - ważnej dla Królestwa Polskiego drogi na południe Polski. Droga Królewska przez Gorce została opisana już w kronikach z 1255 roku. Źródła pisane potwierdzają pobieranie w XVI wieku na Drodze Królewskiej myta od podróżnych na rzecz Korony, z tytułu używania drogi umożliwiającej przejazd wozami przez masyw Gorców. W tym okresie (XVI w.) na Polanie Stare Wierchy stała karczma, gdzie był pobór myta.

Jak widać krzyż na skraju Polany Stare Wierchy jest elementem historii tego miejsca oraz polskiej tradycji stawiania krzyży przydrożnych na rozstajach dróg. Drogi te dobrze pokazuje poniższa mapa Gorców z 1957 roku.

Gorce, rejon Starych Wierchów nr 2 na mapie, mapa z 1957 roku, fot. Piotr Wujec

Schronisko PTTK Stare Wierchy im. Czesława Trybowskiego

Patron schroniska

Czesław Trybowski, zm. 1966 r. był zasłużonym działaczem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (PTT), który założył Odział Rabczański PTT. Trybowski był też współzałożycielem Grupy Rabczańskiej GOPR. Kierując stacją metrologiczną w Rabce był On autorem szeregu opracowań na temat klimatu Gorców

Czesławowi Trybowskiemu zawdzięczamy odbudowanie schroniska na Polanie Stare Wierchy, po tym gdy je spalili Niemcy (żołnierze Wermachtu) w 1945 roku.

fot. Piotr Wujec

Powstanie pierwszego schroniska

Utworzony przez Czesława Trybowskiego Oddział PTT w Rabce nabył w roku 1932 na Polanie Stare Wierchy działkę pod budowę schroniska. 

Nie będę się rozpisywał o dawnym schronisku. Krótko pisząc - istniejące w okresie II RP schronisko na Polanie Stare Wierchy było parterowe, drewniane i przeznaczone dla nocowania w nim maksymalnie 22 turystów.

Niemcy zniszczyli schronisko już w 1939 r., po czym niemieccy żołnierze w 1945 roku doszczętnie spalili schronisko na Polanie Stare Wierchy.

Schronisko PTTK na Starych Wierchach, fot Piotr Wujec AD 2019

Obecne schronisko

Obecnie stojący budynek Schroniska PTTK Stare Wierchy im. Czesława Trybowskiego został oddany do użytku w 1974 roku.

Może coś od siebie?

Dobrze, proszę:)

Mam przyjemność pamiętać jak jeszcze w świetlicy tego schroniska był działający kominek. Jeszcze jak moi Synowie byli dziećmi to na Starych Wierchach była typowa schroniskowa świetlica z kominkiem, kuchnią obok, drewnianymi ławami, czyli z klimatem. Drewna na opał zawsze w górskich lasach jest w bród.

Kominek po całym dniu marszu w śniegu daje zarówno ciepło, jak i atmosferę wieczorem w schronisku. Można było w ciszy schroniska przy cieple ognia z kominka pograć z dziećmi lub porozmawiać...

Niestety „ekopoprawność” doprowadziła do tego, że w lutym 2019 roku nocując na Starych Wierchach byłem w szoku, gdy zobaczyłem brak kominka w świetlicy schroniska. Zamiast kominka i ciszy, tak cudownej w schroniskach, sprzyjającej rozmowie lub odpoczynkowi…

ja zobaczyłem w świetlicy Schroniska Stare Wierchy …

telewizor

dobywał się z telewizora ryk politycznych wiadomości, z jakiegoś politycznego kanału. Okropny, głośny, agresywny, przykry - bełkot cywilizacji, od jakiego każdy z nas chce uciec idąc w góry.

Samo schronisko w zimę ma miły klimat, poza świetlicą z tym telewizorem…

Stare Wierchy fot. Piotr Wujec AD 2019

fot. Piotr Wujec AD 2022

Zimą 2019 roku w jednym z pokoi był taki lokator…

fot. Piotr Wujec AD 2019

Bardzo mnie niepokoi tendencja do „unowocześniania” schronisk.

Dlaczego?

W wyniku takich zabiegów „upiększających” tracą schroniska górskie swój miły surowy klimat, który mnie i pewnie wielu z Was przyciąga w góry.

W zeszłym roku (2023 r.) rozpoczął się remont Schroniska PTTK na Hali Kondradowej, najmniejszego schroniska w polskich Tatrach. Jest to stare, klimatyczne, urocze, ciasne i surowe schronisko. Zawdzięcza ono swoją atmosferę braku w nim nowoczesności. Obawiam się jak będzie ono wyglądało w 2025 roku po ukończeniu remontu. W kolejnym moim wpisie napiszę o tym tatrzańskim schronisku.

Wracając do schroniska na Starych Wierchach to odwiedziłem je wiele razy. Mam też poniższe zdjęcia schroniska zrobione zimą 2015 roku schodząc z Synami z Obidowej (1106 m n.p.m.). Były to czasy (2015 rok), gdy to przed snem można jeszcze było posiedzieć przy kominku, pograć z synami w ciszy lub powalczyć na śnieżki, to drugie można nadal:).

Kominku, którego tak brakowało w 2019 czy 2022 roku.

Stare Wierchy AD 2015 fot. Piotr Wujec

Z pokoi gdzie są piętrowe łóżka jest taki widok…

Schronisko na Stare Wierchy AD 2019 fot. Piotr Wujec

fot. Piotr Wujec

Natomiast zaplecze sanitarne jest, a raczej było w 2019 czy 2022 roku, takie jak trzeba w górach, czyli surowe, koedukacyjne, naprzemiennie:). Koło toalety, oczywiście nie w, a koło... jest też miejsce aby zrobić sobie herbatę lub kawę, gdzie gotuje wodę mój syn AD 2019, dziś to kawał chłopa... Naprzemienność mnie rozbawiła i prosiła się o zdjęcie.

Naprzemienie:) fot. Piotr Wujec

Idąc zimową nocą z Turbacza (luty 2022) tak uroczo się prezentowało Schronisko na Starych Wierchach, jak to widać na moich poniższych zdjęciach, marsz ten z moim młodszym Synem opisałem już na blogu.

https://wujec.blogspot.com/2023/01/turbacz-metys-bene-zima.html

Stare Wierchy schronisko fot. Piotr Wujec AD 2022

Stare Wierchy schronisko fot. Piotr Wujec AD 2022

Polana Stary Wierch z roku na rok jest okolona coraz wyższym lasem, który ogranicza widok na Tatry lub Gorce, jak widać poniżej na zdjęciu.

Polana Stare Wierchy AD 2022 fot Piotr Wujec

Na koniec zimowe ujęcia na Przełęczy Pośredniej (918 m n.p.m.), z której idzie się w górę do Schroniska na Starych Wierchach.

Przełęcz pośrednia, fot. Piotr Wujec AD 2022

Przełęcz pośrednia, fot. Piotr Wujec AD 2022

Tak jak każdy miłośnik gór tęsknię za górami…

Zrobiłem ten wpis 29 lutego 2024 r., potem przeniosłem go do roboczych, teraz znowu go umieszczam - czasami patrząc na tu, dziś, teraz, to co mnie otacza – mam wątpliwości czy przeszłość, jaką ja dostrzegam i cenię, ma dziś sens, czy ma sens pisanie o przeszłości...

O masywie Gorców oraz o innych górach (Tatry, Teneryfa, Bułgaria) ukazały się na moim blogu też inne wpisy, pisząc mało skromnie...

Dziękuję za uwagę

Piotr Wujec

https://piotrwujec.pl/