Marie Mont (Góra Marii) Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski (historia, architektura, barykady... ) Christian heritage.

 

Marie Mont (Góra Marii) 

Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski

(historia, architektura, barykady... ) 

Położony w jednej z warszawskich dzielnic, na Żoliborzu, kościół pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski, znany Warszawiakom pod nazwą "Kościół na górce", to rozbudowana dawna kaplica z XVII wieku. Kaplica ta powstała wówczas na górce, w letniej rezydencji żony Króla Jana III Sobieskiego królowej Marii Kazimiery (była ona Francuską i wielką miłością polskiego króla).

Widok Kościoła pw. Matki Bożej Królowej Polski na warszawskim Marymoncie jest piękny ... fot. Piotr Wujec

, no i równie piękny gdy jest on podświetlony... fot. Piotr Wujec

Sama bryła tego kościoła jest dla mnie piękna, wręcz wzruszająca. fot. Piotr Wujec

Miejsce.

Samo miejsce gdzie jest dziś kościół na górce otrzymało najpierw nazwę francuską "Marie Mont" (Góra Marii). Od tej francuskiej nazwy dziś w Warszawie jest dzielnica o nazwie Marymont. 

Marymont - jest to spolszczona wersja francuskiej nazwy "Marie Mont".

fot. Piotr Wujec

Królowej Marii Kazimierze zawdzięczamy kilka pięknych polskich kościołów, dwa z nich opisałem na moim blogu:

https://wujec.blogspot.com/2022/08/dla-jednych-reduta-56-dla-innych-koscio.html

https://wujec.blogspot.com/2022/07/klasztor-oo.html

Historia Kościoła pw. Matki Bożej Królowej Polski na Marymoncie w Warszawie.

Jak powstał ten kościół o tak ładnej bryle?

Pod koniec XVII wieku, pod wpływem swojej żony Królowej Marii Król Polski Jan III Sobieski kazał architektowi Tylmanowi z Gameren zaprojektowanie i zbudowanie na wzgórzu - kilka kilometrów na północ poza wałami obronnymi XVII wiecznej Warszawy - niewielkiego pałacu. Architekt ten zaplanował mały pałac na planie kwadratu, z salą w kształcie krzyża na piętrze, pokrytą pięknym dachem z ozdobną banią, widoczną do dziś. 

Budowa tego pałacu "Góra Marii" miała miejsce w latach 1692–1695.

Królestwo Rzeczpospolitej Obojga Narodów było wówczas od setek lat królestwem bez dziedzicznej monarchii. Polskiego króla za każdym razem wybierała szlachta w głosowaniu na tzw. polach elekcyjnych (dziś nimi przebiega warszawska ulica Elekcyjna), od których wywodzi się nazwa jednej z dzielnic Warszawy dzielnicy Wola. Wola miejsce gdzie wybory króla się odbywały zgodnie z wolą szlachty…

Jeden z królów elekcyjnych w 1720 roku, król polski pochodzący z Królestwa Saksonii August II utworzył w tym miejscu swoją siedzibę podczas polowań.

fot. Piotr Wujec

fot. Piotr Wujec

Po Trzecim Rozbiorze Polski Warszawa stała się częścią Prus wówczas ten pałac (w 1796 roku) stał się własnością Prus (rozbioru Polski dokonały, dzieląc ziemie polskie między siebie: Rosja, Austria i Prusy).

Dzięki pokonaniu Prus przez Napoleona oraz sukcesowi antyniemieckiego Powstania Wielkopolskiego (były dwa, drugie też udane dla Polaków, w 1918 roku) ponownie powstało Królestwo Polskie – sojusznik Francji. Wówczas po 1807 roku ten pałac stał się własnością rządu Królestwa Polskiego.

Po upadku Napoleona i zajęciu Królestwa Polski przez Rosję i Prusy w tym pałacu powstała w 1816 roku Szkoła Agronomiczna (Szkoła Rolna). Po przeniesieniu tej szkoły do miasta Puławy, po pokonaniu przez Rosjan Powstania Styczniowego (trzeciego antyrosyjskiego powstania Polaków), Rosjanie likwidowali kościoły i kaplice katolickie. To samo miało miejsce w tym pałacu i w nim zaczęła stacjonować rosyjska armia likwidując katolicką kaplicę (Rosjanie są prawosławni).

W 1915 całą Warszawę opuściły oddziały rosyjskie, na ich miejsce do Warszawy weszli Niemcy. Wówczas w budynkach pałacu powstało schronisko dla nieuleczalnie chorych pod wezwaniem św. Józefa.

Co do kaplicy, to w 1916 roku księża Marianie ponownie urządzili w tym miejscu, na górce, kaplicę.

Marianie -  jest to istniejący w Koronie Polskiej od XVII wieku polski katolicki męski zakon pod nazwą Zgromadzenia Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.

W 1924 kaplicę gruntownie przebudowano w tzw. „stylu eklektycznym”, według projektu ppłk Henrycha.

Podczas II Wojny Światowej Niemcy zniszczyli ten kościół. 

Każdy spacerując po Marymoncie i Żoliborzu mija liczne tablice upamiętniające ofiary zbrodni popełnionych przez Niemców, nie wiem z jakiego powodu  nazywanych na tablicach "Hitlerowcami", tak jakby polskie władze samorządowe i publiczne (rządowe) bały się napisać prawdy o tym kto mordował Polaków.  

NIGDY NIE BYŁO "HITLEROWCÓW".

BYLI NIEMIECCY NAZIŚCI oraz Niemcy zbrodniarze.

Niemieccy żołnierze w okolicy kościoła mordowali Polaków (kobiety i dzieci dom po domu były zabijane przez niemieckich żołnierzy w sierpniu i wrześniu 1944 roku). 

Widać do dziś liczne tablice pamiątkowe na domach w okolicy kościoła.

 

fot. Piotr Wujec

Na ścianach tego kościoła jest wiele tablic upamiętniających setki poległych polskich żołnierzy Powstańców Warszawskich, którzy od 1 sierpnia 1944 roku do 30 września 1944 roku bronili przed Niemcami dzielnicy Warszawy - Żoliborza. 

Przypominam.

W Warszawie było antyniemieckie polskie powstanie, trwające od 1 sierpnia 1944 r. do dnia kapitulacji polskich powstańców walczących aż 63 dni w okrążeniu. 

fot. Piotr Wujec

Mapy poniższe pokazują układ barykad oraz poszczególne formacje Armii Krajowej (AK) i ich miejsca zgrupowania. Formacje walczące w dwóch warszawskich dzielnicach: na Marymoncie oraz na Żoliborzu. Formacje AK są upamiętnione na tablicach wiszących na murach Kościoła pw. Matki Bożej Królowej Polski na Marymoncie.

Udostępniam z moich zbiorów, z radością, jeden z działów doskonałej 550 stronicowej monografii , pt. Barykady Powstania Warszawskiego, która jest warta przeczytania. 

Czuję podziw dla pracowitości ocalałych z Powstania Warszawskiego żołnierzy AK oraz NSZ i AL, którzy tyle wysiłku od 1945 roku włożyli w inwentaryzację barykad Warszawy.

mapa nr 1. Barykady na Marymoncie 1944 fot. Piotr Wujec ze zbiorów autora z Barykady Powstania Warszawskiego 1944 wydanie Warszawa 1993 r. 

Barykady u umocnienia powstańcze na Marymoncie ocalałe w 1945 roku, fot. Piotr Wujec ze zbiorów autora z Barykady Powstania Warszawskiego 1944 wydanie Warszawa 1993 r. 

Na poniższą mapę z 1944 roku (z książki Barykady Powstania Warszawskiego 1944 wydanie Warszawa 1993 r.), za pomocą programu, bez ich niszczenia naniosłem lokalizację opisywanego kościoła.

mapa nr 2. Barykady na Marymoncie 1944 fot. Piotr Wujec ze zbiorów autora z Barykady Powstania Warszawskiego 1944 wydanie Warszawa 1993 r. 

mapa nr 3

Warto zerknąć na linię frontu która przebiegała pod tym kościołem… co widać na mapie pierwszej od góry, barykada nr 5.

Po wojnie kościół został odbudowany a potem rozbudowany w latach 1957-1960 przez księży Marianów wg projektu arch. Bruna Zborowskiego.

Dom administracyjny oraz dom zakonny powstały w latach 1978-1980 według projektu arch. Jerzego Kuźmienko, jak widać na poniższych zdjęciach ma on ciekawą bryłę. 

fot. Piotr Wujec

fot. Piotr Wujec

Serdecznie polecam spacer wokół kościoła, gdy go Państwo obejdą to jest wzruszający widok na piękną rzeźbę....

fot. Piotr Wujec

fot. Piotr Wujec

fot. Piotr Wujec

fot. Piotr Wujec

Informacja o kościele jest koło dzwonnicy.

fot. Piotr Wujec

Kilkanaście metrów obok dzwonnicy kościoła jest ten piękny krzyż z XIX wieku.

fot. Piotr Wujec

W kolejnym odcinku mojego bloga napiszę, w temacie Warszawa, Mazowsze, na temat tzw. "Reduty Kaliskiej".

Natomiast temat Tatr Polskich poruszę po raz kolejny:

- w piątek 18 listopada 2022 r. w moim wpisie o szlaku żółtym do Klasztoru Albertynów oraz o samym Klasztorze Albertynów w Tatrach, na Śpiącej Górze;

- w niedzielę 20 listopada 2022 r. w wpisie na temat tzw. Starej Skoczni w Zakopanym;

Zapraszam.

Dziękuję za uwagę.

Piotr Wujec

https://piotrwujec.pl/